Lockheed P-38 Lightning

Typ: myśliwski, dalekiego zasięgu

Opis powstania i rozwoju

Historia tego interesującego pod każdym względem samolotu sięga roku 1937, kiedy to dowództwo lotnictwa amerykańskiego podało warunki, jakim winien sprostać nowy myśliwiec. Oprócz osiągów, które uznano za zbyt wygórowane (prędkość maksymalna 580 km/h, promień działania 500 km, a rozbieg i dobieg nie większy niż 650 m), podano, że ma to być samolot dwusilnikowy, jednomiejscowy, zdolny do osiągania dużych wysokości, z silnym uzbrojeniem. Nic dziwnego, że wielu konstruktorów zrezygnowało z prób realizowania samolotu o takich osiągach. Mimo to wiele firm stanęło do współzawodnictwa. Zespół pod kierownictwem inż. Clarence'a Kelly L. Johnsona zbadał pół tuzina projektów wstępnych samolotów dwusilnikowych, często znacznie się od siebie różniących. Ostatecznie wybrano projekt wstępny oznaczony numerem 4. Był to projekt firmy Lockheed oznaczony 22. Kiedy model i plany przedstawiono władzom wojskowym, te odniosły się do niego z dużą rezerwą. I nie trzeba się temu dziwić, bo była to pierwsza konstrukcja wojskowa zakładów, która ma być jednocześnie od razu pierwszym amerykańskim myśliwcem ze sprężarką, pierwszym dwusilnikowym, pierwszym dwukadłubowym, pierwszym z trójkołowym podwoziem itd. Ostatecznie zgodzono się zamówić prototyp.

Dla młodego zespołu inżynierów Lockheeda, pracujących pod kierownictwem inż Halla L. Hibbarda, stało się to początkiem wytężonej pracy, obfitującej w wiele wzlotów i rozczarowań.

Pierwsze skrzydło badane w tunelu aerodynamicznym wykazało niepokojąco nierówny opływ strug. Drugie, opracowane w ciągu 18 dni, miało wadę w klapach. Dalsze kłopoty powstały z kółkiem przednim, miary dopełniły silniki.

Z racji niezwykłego układu maszyny i wyliczonych, jak na owe czasy, zadziwiających osiągów - ostatecznie prace projektowe i budowa prototypu oznaczonego XP-38 otoczona była ścisłą tajemnicą.

Budowę rozpoczęto w lipcu 1938, a w ostatnich dniach tego roku prototyp opuścił fabrykę. Ciągle w ścisłej tajemnicy maszyna została przetransportowana z Burbank do March Field i w pierszych dniach stycznia poddana próbom kołowania. 27 stycznia 1939 por. Ben S. Kelsey wystartował do pierwszego lotu.

Ponieważ wyliczona prędkość umożliwiała bicie rekordu, 11 lutego 1939, zaledwie w dwa tygodnie po pierwszym locie prototyp XP-38 pilotowany przez por. Kelseya wykonał lot transkontynentalny z March Field do Mitchel Field (Nowy Jork) z dwoma międzylądowaniami w celu uzupełnienia paliwa w Amarillo (Texas) i Wright Field (Ohio). Efektowny czas lotu wynosił 7 godzin i 37 sekund, ale łączny czas wraz z uzupełnianiem paliwa przekroczył rekord o 17 min i 11 sekund. XP-38 uzyskał średnią prędkość 547 km/h, na trasie łącznej 3862 km, mimo, że ostatni etap przebył z prędkością 676 km/h. Lądując w Mitchel Field odmówiły posłuszeństwa klapy i prototyp rozbił się na pobliskim polu golfowym ulegając całkowitemu zniszczeniu. Pilot został tylko lekko ranny.

Katastrofa prototypu omal nie przypieczętowała losu XP-38. Dopiero poparcie gen. H. Arnolda spowodowało, że prace nad samolotem kontynuowano. W celu wykorzystania wspaniałych osiągnięć prototypu zamówiono 13 maszyn eksperymentalnych serii wstępnej oznaczonej jako 122 YP-38. Oczywiście zalecono szereg zmian. Silniki Allison V-1710-11/15 zamieniono na Allison V-1710-27/29 o większej mocy startowej i napędzające śmigła w różnych kierunkach (na zewnątrz). Ta ostatnia modyfikacja wyeliminowała poważny problem momentów skręcających przy starcie. Zanim jeszcze pierwsza maszyna z serii wstępnej została oblatana, 16.09.1940 zamówienie zwiększono do 66 samolotów, a wkrótce powiększono je o dalsze 607  egzemplarzy. Samolot nazwano początkowo Atlanta, lecz szybko przemianowano go na Lightning.

Na Lightningu został wykonany pierwszy lot bojowy i uzyskano pierwsze zwycięstwo powietrzne w wojnie pomiędzy USA i Niemcami. Rankiem 14.08.1942 por. Shahan z 207 eskadry stacjonującej na Islandii pilotując P-38D zestrzelił niemiecki FW-200 Condor.
Lightningi walczyły na niemal wszystkich frontach II wojny światowej. W Europie latały przede wszystkim w składzie 8 Armii  Powietrznej USA. Jako pierwsze myśliwce osłony dotarły nad Berlin. Przeprowadziły szereg szturmowych wypadów na leżące w głębi Niemiec lotniska, fabryki i węzły kolejowe. Wspierały także alianckie wojska inwazyjne, a szczególnie odznaczyły się w nalocie bombowym na rumuńskie rafinerie w Ploesti. Na ty samolocie walczył i zginął francuski pisarz Antoine de Saint Exupery.

Największą popularność zdobył sobie Lightning na Pacyfiku, gdzie szczególną sławę przysporzył 40 grupie myśliwskiej. Jej dowódca mjr R. Bong odniósł na Lightningu 40 zwycięstw. Samolot ten był pierwszą maszyną USA, która wylądowała w Japonii. W kwietniu 1943 roku por. Thomas Lenphiers zestrzelił na P-38 samolot wiozący admirała japońskiego Yamamoto w odległości 880 km od bazy w Guantanamo.

Ogółem zbudowano 9923 samolotów tego typu, z których 1887 było w użycie w chwili zakończenia wojny.

Dane taktyczno-techniczne

Konstrukcja: jednomiejscowy, dwusilnikowy średniopłat o konstrukcji całkowicie metalowej z chowanym podwoziem, skrzydło wolnonośne dwudzielne, metalowe o obrysie trapezowym z zaokrąglonymi końcami, lotki metalowe, kryte blachą duralową, usterzenie pionowe podwójne o obrysie eliptycznym

Napęd: dwa silniki, 12-cylindrowe w układzie V chłodzone płynem Allison V-1710 różnych wersji, śmigło trójłopatowe metalowe

Uzbrojenie: w zależności od wersji różne. Najczęściej : 1 działko Hispano 20 mm i 4 karabiny maszynowe kalibru 12,7 mm umieszczone w nosie kadłuba

Dane techniczne:

Powrót do samolotów amerykańskich

Powrót do strony głównej