Opis powstania i rozwoju
Najbardziej udaną najpopularniejszą łodzią latającą świata jest (niektóre jeszcze latają) zapewne Consolidated PBY Catalina, której pierwszy prototyp rozpoczął próby w locie 28.03.1935 roku, a więc przed pięćdziesięciu laty. Zamówienie Marynarki Wojennej USA na wodnosamolot patrolowyP3 zostało złożone w 1933 roku. Do przetargu stanęły wytwórnie Consolidated i Douglas z prototypami XP3Y-1 i XP3D-1. Na wybór wpłynęła cena; XP3Y-1 był o 20000 dolarów tańszy. Projekt Consolidated noszący fabryczne oznaczenie Model 28 został zatwierdzony do produkcji z rozszerzeniem przeznaczenia na bombowiec patrolowy (zmiana oznaczenia na PBY-1. Nowatorsko opracowano boczne pływaki stabilizacyjne, które były w locie wciągane do góry, tworząc końcówki płata. Twórcą patentu był główny konstruktor samolotu, inż. Mac Laddon. Model 28 okazał się udanym samolotem i był produkowany dla Marynarki USA w odmianach PBY-1, -2, -3 i -4. Miał również sukcesy eksportowe. W 1937 roku łódź Model 28 wzięła udział w akcji poszukiwania zaginionego w Arktyce radzieckiego pilota Lewoniewskiego. Akcja nie powiodła się, ale ZSRR zachęcony osiągami samolotu zakupił 3 samoloty i licencję. Samolot pod nazwą GST był produkowany w wytwórni w Taganrogu. W 1939 roku kariera Modelu 28 zdawała się dobiegać końca, po wyprodukowaniu około 200 egzemplarzy, ale po wybuchu wojny Wielka Brytania zamówiła 106 maszyn 28-5, a w grudniu US Navy - 200 PBY-5 (odpowiednik 28-5)Opracowano również amfibię PBY-5A. Ulepszona odmiana PBN-1 Nomad była zbudowana w liczbie około 350 egzemplarzy w wytwórni Naval Air Factory. Większość tych samolotów została dostarczona do ZSRR w ramach umowy Lend-Lease. PBY-5 i PBY-5A były również produkowane w Kanadzie (Boeing Canada PB2B-1 i 2 oraz Vickers Canada) Kanadyjskie PBY nazwano Canso, a brytyjskie nosiły nazwę Catalina. Ostatnie odmiany to PBY-6 i PBY-6A. zba tych wodnosamolotów była w USAAF, gdzie pełniły zadania ratunkowe jako OA-10A. Łodzie PBY Catalina wyróżniły się wieloma słynnymi akcjami bojowymi, jak np. wytropienie pancernika "Bismarck", nocne tropienie japońskich okrętów wojennych i transportowych na płd. Pacyfiku przez eskadry tzw. Black-Cats, malowane na czarno PBY-5A, wyposażonych w radary. Łącznie wyprodukowano około 3300 wodnosamolotów Model 28 różnych odmian.
Dane taktyczno techniczne
Konstrukcja:
Napęd: 2 tłokowe silniki gwiazdowe Pratt-Whitney R-1830 Twin Wasp o różnych mocach. Prototyp miał silniki Model-54 o mocy 607 kW, łodzie pierwszej serii PBY-1 Model-64 (660 kW), serii trzeciej PBY-3 Model-66 (735 kW), a serii PBY-4 Model-72 (773 kW). W ostatnich seriach (5 i 6) moc doszła do 880 kW (Modele 82 i 92).
Uzbrojenie: uzbrojenie obronne składało się z pięciu karabinów maszynowych (w tym 2 kalibru 7,7 mm w stanowisku dziobowym, 1x7,7 mm w tylnym dolnym oraz 2x12,7 mm w bocznych owiewkach grzbietowych) oraz 4 bomb do 450 kg każda, 4 bomb głębinowych 150 lub 300 kg lub dwie torpedy Mk-13-2.
Dane techniczne:
| Długość | 19,5 m |
| Rozpiętość | 31,7 m |
| Wysokość | 6,15 m |
| Powierzchnia nośna | |
| Masa własna | 9470 kg |
| Masa całkowita | 16050 kg |
| Prędkość maksymalna | 288 km/h |
| Prędkość przelotowa | 188 km/h |
| Czas wznoszenia na 3000 m | 19,3 min |
| Pułap normalny | 4500 m |
| Zasięg | 4100 km |