Grumman TBF Avenger

Typ: bombowy, pokładowy

Opis powstania i rozwoju

Najlepszy aliancki bombowiec pokładowy II wojny światowej Avenger powstał w zakładach Grummana w Bethpage, specjalizującej się w samolotach morskich. Projekt wydano wg wydanych przez US Navy  w 1939 roku wymagań na torpedowo-bombowy (wielozadaniowy) samolot pokładowy mający zastąpić  starzejące się już wtedy Devastatory. Projekt był obiecujący, toteż w kwietniu 1940 roku złożono zamówienie na dwa prototypy, a w grudniu tegoż roku - na 286 samolotów seryjnych. Prototyp oznaczony XTBF-1, oblatany został 01.08.1940. Drugi prototyp pokazano publicznie 7.12.1941. Pierwsze seryjne samoloty TBF-1 pojawiły się na początku 1942 roku i w czerwcu tegoż roku wykonały pierwszą akcję bojową na Pacyfiku. Avenger okazał się bardzo dobrym, niezawodnym i bezpiecznym samolotem. Cieszył się uznaniem załóg i walczył na wszystkich frontach morskich II wojny światowej, głównie na Pacyfiku. Wytwórnia Grumman wyprodukowała 2290 samolotów pod oznaczeniem TBF-1, TBF-1B, TBF-1C. 395 samolotów TBF-1B zostało w ramach Lend-Lease przekazanych lotnictwu morskiemu Wielkiej Brytanii (Fleet Air Arm) - otrzymały oznaczenie Avenger Mk.I. Następnie produkcję przekazano zakładom General Motors (TBM-1 i TBM-3 z silnikiem R-2600-20 o mocy 1325 kW). W obu zakładach wyprodukowano 9236 samolotów tego typu, z czego 921 służyło w FAA (samoloty z General Motors miały tam oznaczenia Avenger Mk.II i Mk.III). Avengery służyły jeszcze długo po wojnie, w wielu państwach, najdłużej w ... Japonii.

Dane taktyczno-techniczne

Konstrukcja: trzymiejscowy, dwusilnikowy, wolnonośny, całkowicie metalowy średniopłat . Trójdzielny płat składał się z krótkiej, prostokątnej części centralnej i trapezowych części skrajnych o dużej zbieżności i wyraźnym wzniosie składanych do hangarowania. Kadłub mieścił pod płatem zamykaną komorę bombową, co było nowością w tej klasie samolotów. Załoga (pilot, strzelec pokładowy i bombardier) zajmowała miejsca pod oszkloną osłoną, zakończoną wieżyczką obrotową - stanowiskiem strzeleckim. Drugie stanowisko strzeleckie, obsługiwane przez bombardiera, umieszczone było pod tylną częścią kadłuba. usterzenie klasyczne, wolnonośne, stery i lotki kryte płótnem. Podwozie z kółkiem ogonowym wciągane w locie (koła główne na zewnątrz - w płaty, kółko ogonowe - do tyłu). Samolot miał hak do lądowania i był przystosowany do startu z katapulty.

Napęd: chłodzony powietrzem silnik tłokowy o układzie podwójnej gwiazdy (2x7 cylindrów) Wright R-2600-8 Cyclone o mocy 1250 kW napędzający trójłopatowe, metalowe śmigło przestawialne Hamilton Standard o średnicy 3,96 m.

Uzbrojenie: torpeda kalibru 58 cm lub ładunek bomb, bomb głębinowych lub min o masie do 905 kg. Uzbrojenie strzelecki składało się początkowo z 1 karabinu maszynowego 7,62 mm pilota i 1 karabinu 12,7 mm strzelca w wieżyczce obrotowej i 1 ruchomego karabinu 7,62 mm w tylnym, dolnym stanowisku. W późniejszej wersji TBF-1C uzbrojenie pilota zwiększono do w karabinów 12,7 mm, zabudowanych na stałe w płatach. Nowsze wersje posiadały także radar.

Dane techniczne:

Długość 12,4 m
Rozpiętość 16,5 (5,8) m
Wysokość 4,2 m
Powierzchnia nośna  
Masa własna 4790 kg
Masa całkowita 7875 kg
Prędkość maksymalna 414 km/h 
Prędkość przelotowa 246 km/h
Czas wznoszenia na 3000 m 13 min
Pułap normalny 6950 m
Zasięg maksymalny 4300 km

Powrót do samolotów amerykańskich

Powrót do strony głównej