General Aircraft G.A.L. 49 Hamilcar

Typ: 

Opis powstania i rozwoju

Pod koniec 1940 r. przystąpiono w Anglii do opracowania ciężkiego szybowca transportowego o konstrukcji drewnianej, zdolnego do przewozu pojazdów opancerzonych i dział większego kalibru zapewniających wsparcie pancerne i ogniowe wojskom powietrzno-desantowym na polu walki. Warunków tych nie spełniał szybowiec Horsa, który mógł transportować sprzęt wojskowy tylko średniej masie.

Do opracowani projektu przystąpiło na początku 1941 r. w zakładach Raiway Carriage and Waggon Company w Birmingham 20 inżynierów i 100 kreślarzy. Po wykonanie projektu zbudowano najpierw prototyp doświadczalny w skali 1:2 oznaczony symbolem G.A.L.50, a potem, po przeprowadzeniu podstawowych badań wytrzymałościowych prototyp w skali naturalnej o symbolu G.A.L. 49.Oblot prototypu i następnie produkcję seryjną tego szybowca o nazwie Hamilcar zlecono firmie General Aircraft Limited. Prototyp G.A.L.49 został oblatany 27.03.1942. Podczas prób w locie holowanym i po wyczepieniu w samodzielnym locie ślizgowym, a także w trakcie lądowania, prototyp zachowywał się normalnie, odznaczał się wystarczającymi własnościami pilotażowymi i spełniał podstawowe zadania, jakie mu wyznaczono: mógł transportować ładunek o masie 8000 kg, ale już prawie na granicy wytrzymałości. W próbach prototypu szybowca uczestniczyli także piloci polscy. Po kilku miesiącach owocnych prób szybowiec G.A.L.49 Hamilcar w tym samym roku skierowano do produkcji seryjnej.

Hamilcar był przystosowany do przewozu lekkiego czołgu Tetrarch Mk.IV lub czołgu Locust albo dwóch lekkich transporterów Universal Carrier lub 16-funtowego względnie 25-funtowego działa z ciągnikiem, albo też małego spychacza D-4. Aby przyspieszyć wyładowanie czołgu po wylądowaniu szybowca, na kilka minut przed tym zapuszczano silnik czołgu, a gazy wylotowe odprowadzano na zewnątrz przez rury połączone z rurami wydechowymi. Natychmiast po zatrzymaniu się szybowca na ziemi, czołg ruszał do przodu, rury rozłączały się włączając urządzenie mechaniczne odblokowujące zamek ryglujący przednią część kadłuba, która otwierała się i umożliwiała wyjazd czołgu na zewnątrz w ciągu 15 sekund.

Ogółem zbudowano 412 Hamilcarów. Do ich holowania stosowano samoloty Halifax, Stirling i Lancaster. Ponieważ RAF nie dysponowała ich nadmiarem, na początku 1945 r. podjęto prace nad zastosowaniem własnego napędu do tych szybowców. Powstał w ten sposób motoszybowiec G.A.L.58 Hamilcar Frighter Mk.X. Oprócz dwóch silników Bristol Mercury o mocy 710 kW każdy, motoszybowiec miał wzmocnione podwozie, zmodyfikowaną ładownię i mógł przewozić ładunek o masie o 1360 kg mniejszej. Po zbudowaniu 2 prototypów i wypróbowaniu ich w locie w połowie 1945 roku, wyprodukowano 22 egzemplarze tej wersji, ale nie zdołano użyć ich operacyjnie. 

Szybowców Hamilcar użyto podczas operacji desantowych w 1944 r. w Normandii i pod Arnhem oraz w 1945 r. w operacji przekraczania Renu pod Wessel.

Dane taktyczno techniczne

Konstrukcja: wolnonośny górnopłat o konstrukcji drewnianej, półskorupowej, podwozie klasyczne, stałe. szybowiec miał płat w części środkowej prostokątny, a kształt skrzydeł zewnętrznych zbliżony był do trapezowego. Kadłub o przekroju prostokątnym, w przedniej części zaokrąglony, mieścił wewnątrz ładownię. Nad ładownią znajdowała się wystająca poza obrys kadłuba kabina pilotów, w której fotele usytuowano jeden za drugim. Piloci wchodzili do kabiny po drabince z prawej strony ładowni. Kabinę wyposażono tylko w podstawowe przyrządy pokładowe; prędkościomierz, wysokościomierz, busolę i wskaźnik położenia liny holowniczej. Widoczność z kabiny była dobra na boki, a obserwację podczas podchodzenia szybowca do lądowania umożliwiało załodze oszklenie dolnej przedniej osłony kadłuba, zamykającej ładownię. Pod skrzydłami, u dołu, po obu stronach kadłuba znajdowały się drzwi, przez które wchodzili do ładowni bądź z niej wychodzili transportowani żołnierze. Światło do jej wnętrza wpadało przez kilka okrągłych okienek w bocznych ścianach kadłuba. Dużą zaletą szybowca Hamilcar była możliwość szybkiego załadowania i wyładowania przewożonego sprzętu wojskowego. W tym celu zaprojektowano przednią część kadłuba zawieszoną na zawiasach i otwieraną na prawą stronę: po otwarcie zapewniała ona dostęp do wnętrza ładowni.

Napęd:

Uzbrojenie: brak

Dane techniczne:

Długość 20,72 m
Rozpiętość 33,53 m
Wysokość 6,19 m
Powierzchnia nośna  
Masa własna 8845 kg
Masa całkowita 16105 kg
Prędkość maksymalna holowania 240 km/h
Prędkość lądowania 112 km/h

Powrót do samolotów angielskich

Powrót do strony głównej