Avro 683 Lancaster

Typ: bombowy, ciężki, dalekiego zasięgu

Avro Lancaster

Lancaster Mk I

 

Historia powstania i rozwoju

Lancaster został zaprojektowany w wytwórni Avro na bazie dwusilnikowego bombowca Manchester. Nowy samolot nazywano w fazie projektowej Manchester III, ale pierwszy prototyp oblatano 9.01.1941 już jako Lancaster. Wszystkie doświadczenia z prób prototypów (drugi oblatano 13.05.1941) wprowadzono natychmiast do produkcji seryjnej.

Pierwszy seryjny bombowiec opuścił fabrykę 31.10.1941 jako Lancaster Mk I z czterema silnikami  Rolls-Royce Merlin XX (1280 KM). Ostatnie serie tej wersji miały silniki Merlin 24 (1640 KM). Pewna liczba samolotów tej wersji, oznaczona jako Lancaster Mk I Special, była dostosowana do przenoszenia najcięższych bomb: Tall-boy - 5443 kg i Grand Slam - 10000 kg. Wersja Lancaster Mk II była budowana w niewielkiej ilości z silnikami gwiazdowymi Mk Bristol Hercules VI (1730 KM). W dużej ilości (ponad 3000 maszyn) budowany był Lancaster Mk III różniący się od wersji Mk I silnikami RR Merlin 28, 38 lub 224 (1390 KM). Wersje Mk I i Mk III produkowano przez dłuższy czas równocześnie. Istniały jeszcze produkowane w małych ilościach wersje Mk IV z silnikami Merlin 87 i śmigłami czterołopatowymi oraz urządzeniem do zakłócania nieprzyjacielskich radarów, umieszczonym w nosie kadłuba oraz Lancaster Mk VII  z nieco innymi wieżami uzbrojenia. Ogółem wyprodukowano ponad 7300 bombowców wszystkich wersji.

Lancastery weszły do służby na początku 1942 roku. Pierwszą operacją bombową był nalot na Essen 10-11.03.1942. Najsłynniejsze wykonane akcje to: 17.05.1943 zniszczenie tam na rzekach Mohne i Eder w dolinie Renu specjalnymi bombami konstrukcji inż. Wallisa przez 617 Dywizjon RAF; w czerwcu 1943 bombardowanie Peenemuende; 17.11.1944 zatopienie niemieckiego pancernika Tirpitz przez dywizjony 9 i 617 RAF bombami Tall-boy.

Polacy na Lancasterach

Zanim jeszcze Polacy rozpoczęli loty bojowe na Lancasterach, latał na nich jako oblatywacz wytwórni brytyjskiej Avro inż S. Riess (oblatywacz Jastrzębia i Suma). 4.02.1943 zginął on w katastrofie Lancastera podczas kolejnego lotu próbnego. Wgrudniu 1943 roku pilkoci polskiego Dywizjonu 300 rozpoczęli szkolenie na Lanstaerach i 18.04.1944 odbyli pierwszy lot bojowy na bombardowanie umocnień niemieckich w Rouen. Do końca wojny przeprowadzono wiele wypraw bombowych na Niemcy i tereny okupowane. 6.04.1944 Dywizjon 300 na Lancasterach bombardował węzły komunikacyjne w północnej Francji, a w grudniu 1944 wspierał wojska alianckie w Ardenach.

5.04.1945 14 Lancasterów 300 Dywizjonu wykonało ostatni lot bojowy na bombardowanie kwatery Hitlera w Berchtesdagen. Od 28.05 do 8.05.1945 wykonywano loty w ramach operacji "Manna", zrzucając pojemniki z żywnością dla Holendrów na tereny zalane przez Niemców wodą. Po zakończeniu wojny samoloty te brały udział w ewakuacji jeńców alianckich z niewoli niemieckiej. Używane były wersje Mk I i Mk III równocześnie aż do rozwiązania Dywizjonu w październiku 1946 roku

Dane taktyczno-techniczne

Konstrukcja:  całkowicie metalowy średniopłat o podwójnym usterzeniu pionowym, podwozie goleniowe chowane w osłony silnika

Napęd:  omówiony w tekście

Uzbrojenie: 8 karabinów maszynowych Browning 7,7 mm w trzech wieżach ( w ogonowej - 4 karabiny), 6500 kg bomb

Dane techniczne:

Rozpiętość 31,09 m
Długość 21,18 m
Wysokość 6,1 m
Powierzchnia nośna 120,5 m2
Masa własna 16740 kg
Masa całkowita 30840 kg
Prędkość maksymalna 488 km/h
Prędkość minimalna  
Czas wznoszenia na 6100 m 41,6 min
Pułap praktyczny 7500 m
Zasięg normalny 2670 km

Powrót do samolotów angielskich

Powrót do strony głównej