Potez 63-633/639

Typ: lekki, bombowy, bliskiego zasięgu

 

Opis powstania i rozwoju

Samolot wielozadaniowy zaprojektowany na przełomie lat 1934-1935 według wytycznych i założeń STA (Service Technique de I'Aeronautique). Pierwszy prototyp noszący oznaczenie Potez-63/O1 oblatano w kwietniu 1936 r. Wkrótce po nim wszedł do prób drugi egzemplarz. W toku prób uległo zmianie oznaczenie samolotu: Potez 630-01 dla pierwszego prototypu i Potez 631-01 dla drugiego. W maju 1937 r. na zamówienie ministerstwa lotnictwa Minister de l'Air wykonano dalszych 10 samolotów prototypowych w różnych wersjach, które skierowano do prób i badań w locie oraz prób na poligonach. Określone wówczas zostały typowe wersje samolotu: myśliwski dzienny i nocny (Potez 630, Potez 631 , lekki bombowy bliskiego zasięgu (Potez 633), rozpoznawczy i współpracujący z armią (Potez 637, Potez 63.11 ), bombowo-szturmowy (Potez 639) i bombowy nurkujący (Potez 63.13). Samoloty niektórych wersji pozostały do końca wojny w fazie prób jako eksperymentalne (Potez 63.13, Potez 639, Potez 635, Potez 63.12 i inne). Na zamówienie Armee de l'Air do produkcji seryjnej weszły wersje Poteza: 630, 631, 633, 637 i 63.11. Produkcję rozpoczęto w sierpniu 1938 r. i kontynuowano do końca czerwca 1940 r Zamówienie na samolot w różnych wersjach złożyły: Grecja, Rumunia, Jugosławia, Szwajcaria i Chiny. Zakupem licencji zainteresowana były Czechosłowacja (Potez 636). Do wybuchu wojny z zamówionych samolotów Potez 633B2 tylko 20 odebrała Rumunia i 11 - Grecja. W lotnictwie francuskim pierwsze Potezy 633 weszły do służby w jednostkach GBAI/51 i II/51. Od września 1939 r. do maja 1940 r., tj. w okresie "dziwnej wojny" i następnie podczas ofensywy niemieckiej we Francji - kilka samolotów tego typu przeprowadziło szereg operacji bojowych, rozpoznając i atakując na szosach zmotoryzowane kolumny wojsk niemieckich. Po upadku Francji przerwano produkcję samolotów Potez - zakłady, SNCAN wznowiły ją budując w warunkach okupacyjnych pod kontrolą niemiecką wersję Poteza 63.11 dla potrzeb Luftwaffe. Przebudowano tu też znaczną liczbę samolotów Potez 631 C3 i Potez 637A3 na samoloty bombowe wersji 633B2, z których część Niemcy odsprzedali lotnictwu włoskiemu, rumuńskiemu i jugosłowiańskiemu. Podczas inwazji Wioch na Grecję (październik 1940 r.) greckie siły powietrzne (Elliniki Vassiliki Aeroporia) posiadały w składzie 31 Dywizjonu Bombowego (3 1 a Mira Vomvardismou) 11 Potezów 633B2, które wraz z Blenheimami 32 Dywizjonu dokonywały nalotów na zgrupowania wojsk włoskich w Albanii, atakowały pozycje włoskie na linii frontu oraz lotniska wypadowe Corytsa i Agyroeastro w Albanii. Lotnictwo rumuńskie użyło Potezów 633B2 w wojnie przeciwko ZSRR na Ukrainie.

Zbudowano 1115 samolotów wszystkich wersji i odmian, w tym: 165 Potez 633B2

Dane taktyczno-techniczne

Konstrukcja: całkowicie metalowy wolnonośny dolnopłat z chowanym podwoziem, kadłub półskorupowy, płat kesonowy, dwudźwigarowy trójdzielny o obrysie trapezowym, usterzenie podwójne, podwozie dwugoleniowe o złożonej amortyzacji, chowane w gondole silników

Napęd: dwa gwiazdowe 14-cylindrowe silniki Gnome-Rhone 14M6/M7 o mocy startowej 522 kW, śmigła metalowe, trójłopatowe, przestawialne, dwuzakresowe typu Ratier 1527/8

Uzbrojenie: 1 stały karabin maszynowy MAC 1934 kalibru 7,5 mm, 1 ruchomy karabin maszynowy MAC kalibru 7,5 mm lub karabin Browning FN kalibru 7,7 mm, 400 kg bomb

Dane techniczne:

Długość 11,15 m
Rozpiętość 16,00 m
Wysokość 3,62 m
Powierzchnia nośna 32,7 m2
Masa własna 2450 kg
Masa całkowita 4463 kg
Prędkość maksymalna 425 km/h
Prędkość minimalna 115 km/h
Czas wznoszenia na 4000 m 6 min
Pułap normalny 9000 m
Zasięg 1220 km

Powrót do samolotów francuskich

Powrót do strony głównej