Opis powstania i rozwoju
Na zamówienie lotnictwa -wojskowego inż. Ryszard Bartel zaprojektował samolot szkolny BM-4, zbudowany w Wielkopolskiej Wytwórni Samolot w Poznaniu i oblatany 20 grudnia 1927 roku. W zimie 1928/29 roku wytwórnia zbudowała 22 BM-4a z silnikiem rotacyjnym Le Rhone C mocy 59 kW (80 KM). Były one używane w szkole pilotów w Bydgoszczy. Po likwidacji wytwórni Samolot w 1930 roku - na skutek pożaru, dokumentacja samolotu BM-4 została przekazana do PWS. Tam w 1931 roku według projektu inż. R: Bartla powstały wersja tego samolotu oznaczona BM-4h. Jej pierwszy egzemplarz był napędzany silnikiem rzędowym "Gipsy III". W PWS wyprodukowano 70 BM-4h z silnikiem Walter Junior i w latach 1932-1933 dostarczono te lotnictwu wojskowemu. Samoloty te były używane w wojskowych szkołach pilotażu w Bydgoszczy i w Dęblinie. W 1936 roku lotnictwo wojskowe przekazało 23 znajdujące się w użyciu samoloty BM-4 ośrodkom Lotniczego Przysposobienia Wojskowego i aeroklubom. Samoloty te były stopniowo wycofywane z użycia, lecz część z nich przetrwała do wybuchu wojny. Kilka z nich było użytych do lotów łącznikowych we wrześniu 1939 toku.
Dane taktyczno-techniczne
Konstrukcja: drewniana, kryta płótnem, zbiorniki na 90 l paliwa
Napęd: 4-cylindrowy silnik Walter Junior 4 o mocy 81 kW (110 KM)
Uzbrojenie:
Dane techniczne:
Długość | 7,2 m |
Rozpiętość | 10,2 m |
Wysokość | 2,9 m |
Powierzchnia nośna | 25,0 m2 |
Masa własna | 551 kg |
Masa całkowita | 800 kg |
Prędkość maksymalna | 138 km/h |
Prędkość przelotowa | 110 km/h |
Prędkość minimalna | 57 km/h |
Pułap normalny | 2100 m |
Zasięg | 275 km |